همه ما کارمندی را می شناسیم که همیشه راه های بیشتری را طی می کند، درست است؟ آن فردی که برای همکارانش و شرکت فراتر می رود. حتی ممکن است خودشان هم ندانند، اما آنچه که نشان می دهند رفتار شهروندی سازمانی نامیده می شود. در این مقاله نگاهی دقیق‌تر به رفتار شهروندی سازمانی، مزایای آن، انواع مختلف و بهترین شیوه‌ها خواهیم داشت. اینجا می رود!
مطالب
رفتار شهروندی سازمانی چیست؟
انواع رفتار شهروندی سازمانی
مزایای OCB
رفتار شهروندی سازمانی – بهترین شیوه ها
در یک یادداشت پایانی
سوالات متداول
رفتار شهروندی سازمانی چیست؟
رفتار شهروندی سازمانی (OCB) اصطلاحی است که برای توصیف همه اقدامات و رفتارهای مثبت و سازنده کارکنان که بخشی از شرح شغل رسمی آنها نیست، استفاده می شود. این هر کاری است که کارمندان به اراده آزاد خود انجام می دهند که از همکاران خود حمایت می کند و به طور کلی به نفع سازمان است.
OCB چیزی نیست که از کارکنان برای انجام کارشان خواسته شود و بخشی از وظایف قراردادی آنها نیست.
رفتار شهروندی سازمانی برای اولین بار توسط دنیس ارگان در سال 1988 به این صورت تعریف شد: «رفتاری فردی که توسط یک سیستم پاداش رسمی پاداش نمی‌گیرد، اما وقتی با همان رفتار در یک گروه ترکیب شود، اثربخشی را به دنبال دارد».
همان دنیس ارگان بود که پنج نوع مختلف رفتار شهروندی سازمانی را شناسایی کرد. در بخش زیر به بررسی هر یک از آنها خواهیم پرداخت.
انواع رفتار شهروندی سازمانی
به گفته ارگان، پنج رفتار شهروندی سازمانی رایج عبارتند از:
- نوع دوستی – نوع دوستی در محل کار زمانی رخ می دهد که یک کارمند بدون انتظار چیزی به کارمند دیگری کمک کند یا به آن کمک کند. یک مثال ساده از رفتار نوع دوستانه در محل کار زمانی است که شخصی به همکار خود کمک می کند که با به عهده گرفتن (بخشی از) وظایف آنها یا داوطلب شدن برای کمک به تمیز کردن غذاخوری پس از یک رویداد داخلی شرکت، به او کمک می کند. نوع دوستی در محل کار می تواند روحیه، بهره وری و اثربخشی کارکنان را افزایش دهد.
- ادب – ادب رفتاری مودبانه و با ملاحظه نسبت به افراد دیگر، در این مورد، سایر کارمندان است. نمونه هایی از نزاکت در محل کار عبارتند از: صبح بخیر (!)، پرسیدن از یک همکار که تعطیلات آنها چگونه بوده است، بچه هایشان چگونه هستند، پروژه ای که در حال حاضر روی آن کار می کنند چگونه پیش می رود. اساساً هر سؤالی مربوط به موضوعی (شخصی) که قبلاً کسی در مورد آن صحبت کرده است و به افراد نشان می دهد که به آنچه می گفتند گوش داده اید.
- اخلاق ورزشی – به زبان ساده، اخلاق ورزشی در مورد توانایی یک کارمند برای بازنده خوبی است. این در مورد توانایی مقابله با موقعیت‌هایی است که طبق برنامه پیش نمی‌روند – یا شگفتی‌های منفی – و در صورت وقوع رفتار منفی نشان نمی‌دهند.
نمونه ای از اخلاق خوب در محیط کار، کارمندی است که به طور موقت وظایف یکی از اعضای تیم را بر عهده می گیرد که پایش شکسته و چند هفته ای در مرخصی استعلاجی خواهد بود. در حالی که این به میزان قابل توجهی حجم کار این کارمند را افزایش می دهد، او از این موضوع به همکارانش شکایت نمی کند زیرا می داند که این یک وضعیت موقتی است و او یکی از آنها را برای تیم می گیرد (برای پایبندی به اصطلاحات ورزشی). - وظیفه شناسی – وظیفه شناسی به عنوان رفتاری تعریف می شود که شامل سطح خاصی از خودکنترلی و انضباط است و فراتر از حداقل الزامات است. در یک محیط کاری، این بدان معنی است که کارمندان فقط سر وقت حاضر نمی شوند و به ضرب الاجل های تعیین شده پایبند هستند، بلکه به عنوان مثال، قبل از رفتن به تعطیلات نیز از قبل برنامه ریزی می کنند تا همکارانشان در حجم کاری زیاد غرق نشوند. .
مثالی که مربوط به راه‌اندازی کار از راه دور است، داشتن نظم و انضباط کافی برای بیدار شدن در صبح و انجام کار است، حتی زمانی که مدیری در اطراف وجود ندارد که به شما اشاره کند. وظیفه شناسی همچنین به معنای دانستن این است که گاهی اوقات کار صرفاً باید انجام شود، علیرغم این واقعیت که بعد از ساعت کاری است. - فضیلت مدنی – فضیلت مدنی در مورد این است که چگونه فردی سازمانی را که برای آن کار می کند نمایندگی می کند. این در مورد این است که چگونه یک کارمند از شرکت خود حمایت می کند در حالی که در مقام رسمی نیست. به عنوان مثال، آنها چگونه در مورد سازمان با دوستان و خانواده خود صحبت می کنند؟
فضیلت مدنی را می‌توان با ثبت نام کارمندان در رویدادهای تجاری مانند جمع‌آوری کمک مالی یا دو ماراتن (نیمه) برای یک موسسه خیریه با تیمی از همکاران نشان داد. فضیلت مدنی نوعی رفتار شهروندی سازمانی است که حس اجتماع و رفاقت را در سازمان ایجاد می کند. این به نوبه خود منجر به رضایت شغلی بالاتر و عملکرد شغلی بهتر می شود.
مزایای OCB
ما قبلاً به چند مورد از مزایای رفتار شهروندی سازمانی در بالا اشاره کردیم، اما در اینجا یک مرور کلی (غیر جامع) وجود دارد:
- OCB می تواند روحیه کارکنان را تقویت کند
- سطح معنی‌داری کار افراد را افزایش می‌دهد
- برای عملکرد و بهره وری کارکنان خوب است. در واقع، تحقیقات نشان می دهد که OCB عملکرد را به طور مثبت پیش بینی می کند
- تعاملات اجتماعی بهتری بین کارکنان ایجاد می کند
- استرس را کاهش می دهد
- باعث ایجاد حس اجتماعی در بین کارکنان می شود
- برای برند کارفرمای شما خوب است
رفتار شهروندی سازمانی – 3 بهترین روش
همانطور که در بخش قبل دیدیم، OCB می تواند مزایای زیادی هم برای کارکنان و هم برای سازمان ها داشته باشد. بنابراین چگونه منابع انسانی می تواند این نوع رفتار را تشویق کند؟ ما 3 بهترین روش را فهرست کرده ایم.
1. حق استخدام کنید
موارد خاصی وجود دارد که می‌توانید از قبل در فرآیند انتخاب خود لحاظ کنید: 1) نوع رفتار شهروندی سازمانی را که شرکت شما تشویق می‌کند به نامزدها نشان دهید و 2) هنگام استخدام افراد، «تناسب OCB» بالقوه را در نظر بگیرید. در اینجا چند نمونه از آنچه می تواند در بخش های مختلف فرآیند استخدام شما به نظر برسد آورده شده است:
- شرح شغل – شرح شغل شما می تواند (باید) منعکس کننده ارزش های شرکت باشد تا نامزدها بتوانند تصمیم بگیرند که آیا این ارزش ها مطابق با ارزش های خودشان است یا خیر. اگر ارزش‌های شما با آنها هم‌خوانی داشته باشد، به‌عنوان مثال، به احتمال زیاد رفتارهای فضیلت مدنی را نشان می‌دهند تا زمانی که این کار را نمی‌کنند.
- پیش‌نمایش واقعی کار – استفاده از یک پیش‌نمایش واقعی کار به شما امکان می‌دهد یک روز واقعی از زندگی را به نامزدها نشان دهید. این بدان معناست که شما می توانید به متقاضیان نشان دهید که مردم چگونه در شرکت با یکدیگر رفتار می کنند (مهربانی)، چگونه مردم کار می کنند (با وجدان بودن)، و همکاری می کنند (نوع دوستی)، و غیره. رفتار شهروندی سازمانی که دوست دارید در سازمان خود ببینید. در اینجا نیز، آنها می توانند خودشان تصمیم بگیرند که آیا کار برای شرکت شما برای آنها مناسب است یا نه.
- پیش انتخاب – سازمان هایی که حجم بالایی از افراد را استخدام می کنند، اغلب از ابزار ارزیابی پیش از استخدام استفاده می کنند. این ابزارها می‌توانند شامل طیف وسیعی از ارزیابی‌های مختلف مانند تست شناختی، آزمون‌های نمونه شغلی، تست شخصیت باشند – برای مثال برای سنجش وظیفه‌شناسی افراد! – اما همچنین سوالاتی که تعیین می کنند آیا بین نامزد و فرهنگ شرکت تناسب فرهنگی وجود دارد یا خیر.
- مصاحبه – در طول مرحله مصاحبه، مدیر استخدام یا هر شخص دیگری که با نامزدها مصاحبه می کند می تواند نمونه هایی از رفتار شهروندی سازمانی را هنگام صحبت در مورد شرکت یا تیم برجسته کند. هنگامی که آنها از داوطلبان سؤال می پرسند، به عنوان مثال با استفاده از روش STAR (STAR مخفف عبارت Situation, Task, Action, Result) است، آنها می توانند ارزیابی کنند که آیا ممکن است کسی در OCB شرکت کند یا خیر.
2. مدیریت را درگیر کنید
مدیران نقش مهمی در تشویق رفتار شهروندی سازمانی دارند. اول، به عنوان رهبر، آنها باید الگو قرار دهند. اگر مردم ببینند که مدیرشان مؤدب و با ملاحظه است، از اعضای تیم تا جایی که می‌توانند حمایت می‌کند، «بازنده‌های خوبی» هستند، و در رویدادهای (خیریه) خارج از کار شرکت می‌کنند، به آنها انگیزه می‌دهد که همین کار را در سطح خودشان انجام دهند، حداقل تا حد معینی
دوم، مدیران باید نوع OCB را که دوست دارند از تیم خود ببینند، تحسین کنند. یک راه آسان برای ستایش شایسته در ملاء عام از کارمندانی که رفتار شهروندی سازمانی دارند، طی یک جلسه هفتگی تیم است. اما OCB نیز باید در سطح شرکت به رسمیت شناخته شود، این را می توان به عنوان مثال در طول یک جلسه همه جانبه در سراسر شرکت انجام داد.
یکی دیگر از تمرین‌های عالی که باید در آن وجود داشت، چیزی است که Cheers for Peers نام دارد. این می تواند اشکال مختلفی داشته باشد، به عنوان مثال، جشن پایان هفته که در آن مردم از همسالان و همکاران خود تشکر می کنند تا بدانند تأثیر مثبتی داشته اند. کارمندان می توانند در طول هفته “به سلامتی” خود را از طریق ایمیل ارسال کنند و سپس می توانند در روز جمعه در مقابل کل شرکت خوانده شوند. در اینجا چند نمونه آورده شده است:
“تسلیت به جیمز برای دیر ماندن برای کمک به من در انجام این ضرب الاجل. شما فوق العاده سخت کار کردید و این واقعاً تفاوتی در پروژه ایجاد کرد. من یکی به تو مدیونم!»
به سلامتی سوفی برای سازماندهی مهمانی اداری. به همه خوش گذشت و جشن گرفتن همه با هم عالی بود. منتظر بعدی هستم!»
3. در مدیریت عملکرد تجدید نظر کنید؟
برخی از شرکت ها OCB کارمندان خود را در فرآیند مدیریت عملکرد و ارزیابی خود به عنوان راهی برای تشویق رسمی، اندازه گیری و پاداش دادن به این امر می کنند. نحوه انجام این کار می تواند متفاوت باشد. چند نمونه از چگونگی ادغام رفتار شهروندی سازمانی در مدیریت عملکرد عبارتند از:
- اهداف و مقاصد – و همچنین ارزیابی و پاداش ها – به گونه ای تنظیم می شوند که کارگران را تشویق می کند که مراقب تیم باشند.
- نوع دوستی یا سایر انواع رفتار شهروندی سازمانی می تواند منجر به رتبه عملکرد بیش از 100٪ شود.
- معیارهایی مانند “چگونگی همکاری افراد با تیم های دیگر در سازمان” بخشی از ارزیابی است
تصویر زیر بر اساس تحقیقی در سال 2007 است که به اثرات مثبت و منفی استفاده از روشی رسمی برای برخورد با OCB پرداخته است.
در حالی که مطمئناً برای تشویق ملایم OCB با بخشی از فرآیند مدیریت عملکرد چیزی وجود دارد که باید در اینجا به چند نکته توجه داشت. اول، رفتار شهروندی سازمانی با ماهیت داوطلبانه آن مشخص می شود. اعمال و رفتارهای OCB بخشی از تعهدات قراردادی یک کارمند نیست، اگر بخواهید یک امتیاز اضافی است. ارزیابی و پاداش دادن به افراد بر اساس چیزی که بخشی از قرارداد رسمی نیست، می تواند ناعادلانه به نظر برسد.
دوم، در نظر گرفتن OCB افراد می تواند استرس را برای کارکنان ایجاد کند زیرا ممکن است احساس کنند که انتخابی ندارند. همچنین ممکن است احساس بی‌عدالتی ایجاد کند، زیرا همه افراد به دلیل شرایط شخصی خود از امکانات یکسانی برای مشارکت در رفتار شهروندی سازمانی برخوردار نیستند. به عنوان مثال، افرادی که خانواده ای با فرزندان کوچک دارند، ممکن است فرصتی برای شرکت در رویدادهای خارجی شرکت که خارج از ساعات اداری برگزار می شود، نداشته باشند.
سوم، مدیران و سایر افراد درگیر در فرآیند ارزیابی ممکن است همیشه متوجه OCB کارکنان خود نباشند. در واقع، آنها احتمالاً بسیاری از مواقع را از دست خواهند داد که یکی از اعضای تیمشان به یک همکار در بار کاری کمک کند یا از همکارش بپرسد که فرزند بیمارشان چگونه است. در حالی که این فقط انسانی است، زمانی که افراد بر اساس این رفتارها ارزیابی می شوند باعث ایجاد مشکل می شود.
در یک یادداشت پایانی
در حالی که رفتار شهروندی سازمانی چیزی نیست که هر کارمندی در آن مشارکت داشته باشد، می تواند مزایای فوق العاده ای هم برای نیروی کار شما و هم برای سازمان داشته باشد. به این ترتیب، ارزش آن را دارد که در طول فرآیند استخدام، به دنبال “پتانسیل OCB” در نامزدها باشید، مدیران را به طور فعال در ارائه الگوی صحیح مشارکت دهید، و مدیریت عملکرد خود را بازنگری کنید تا رفتار شهروندی سازمانی را به بخشی ذاتی از فرهنگ شرکت خود تبدیل کنید.
سوالات متداول
رفتار شهروندی سازمانی (OCB) اصطلاحی است که برای توصیف همه اقدامات و رفتارهای مثبت و سازنده کارکنان که بخشی از شرح شغل رسمی آنها نیست، استفاده می شود. این هر کاری است که کارمندان به اراده آزاد خود انجام می دهند که از همکاران خود حمایت می کند و به طور کلی به نفع سازمان است.
پنج نوع رفتار شهروندی سازمانی وجود دارد: نوع دوستی، ادب، اخلاق ورزشی، وظیفه شناسی و فضیلت مدنی.
بهترین شیوه‌ها برای رفتار شهروندی سازمانی شامل جستجوی پتانسیل OCB در فرآیند استخدام، مشارکت فعال مدیران در ارائه الگوی صحیح و تجدید نظر در مدیریت عملکرد است.
دیدگاهتان را بنویسید